Ojczyzna wielu : przemiany kulturowo-etniczne na Pomorzu Zachodnim w XX wieku : pamiętnik wystawy

Książka

W koszyku

oceń

Ojczyzna wielu : przemiany kulturowo-etniczne na Pomorzu Zachodnim w XX wieku : pamiętnik wystawy / [redakcja Iwona Karwowska, Ewa Kaptur]. - Szczecin : Muzeum Narodowe, 2004. - 130 stron : ilustracje (w tm kolorowe), fotografie, rysunki, tabela ; 24 cm.

Autor

Karwowska Iwona. Redakcja. Kaptur Ewa. Redakcja Kimak Ewa. Autor Baumgarten-Szczyrska Dorota. Autor Milewska Krystyna (muzealnik). Autor Dröge Kurt. Autor Karbe Ariane. Autor Kopczyński Waldemar. Autor Kozłowski Kazimierz (1942- ). Autor Mieczkowski Janusz. Autor Jankowiak Stanisław (1958- ). Autor Steffen Katrin (1967- ). Autor Zitzewitz Lisaweta von (1952- ). Autor

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Etnografia Mniejszości narodowe Obrzędy przejścia Osadnictwo Stosunki etniczne Tożsamość narodowa Wysiedlanie Gryfice (woj. zachodniopomorskie ; okręg) Polska Pomorze Zachodnie

Gatunek

Katalog wystawy Materiały konferencyjne Praca zbiorowa

Dziedzina i ujęcie

Kultura i sztuka Etnologia i antropologia kulturowa

Muzeum Narodowe w Szczecinie od dawna stało przed koniecznością zaprezentowania swoich zbiorów etnograficznych - i tych, pozyskanych z własnych badań, i tych, które przejęte zostały po muzeach niemieckich. Jednakże ekspozycja przedstawiająca kolekcję etnograficzną obrazującą wieś pomorską w XX w. nie mogła powstać bez uwzględnienia najistotniejszego dla regionu wydarzenia historycznego - roku 1945, kończącego II wojnę światową. Konferencja w Poczdamie, likwidując III Rzeszę, wyznaczyła państwu niemieckiemu nowe granice, przesuwając je na wschodzie do linii Odry i Nysy. Polska, otrzymując tereny Prus Wschodnich, Pomorza, Ziemi Lubuskiej i Śląska, utraciła na wschodzie teryrorium od wieków należące do Rzeczpospolitej, (...). Jedną z istotnych konsekwencji nowego podziału Europy była całkowita wymiana ludności na obszarze przypisanym Polsce. Z tego terenu w latach 1945-1948 Niemcy zostali przymusowo wysiedleni. Podobny los spotkał Polaków zamieszkujących tzw. Kresy Wschodnie.

Mając na uwadze zasygnalizowane tu wydarzenia, oczywistym stało się, że wystawa o Pomorzu Zachodnim musi odnieść się do problemu największych przymusowych migracji ubiegłego stulecia i dotknąć spraw do dziś jątrzących, które trudno rozważać z właściwym historii dystansem. Pomorze Zachodnie stało się w XX wieku miejscem szczególnym - ojczyzną tych, którzy zmuszeni byli pozostawić ją w sercu, i tych, którzy nauczyli się je tak nazywać. Wszystkich, niezależnie od narodowości, łączy los przesiedleńców - ludzi pozbawionych dorobku życia i ziemi swoich przodków.

Wystawa w szczecińskim muzeum to przypomnienie świata, który już nie istnieje, a konieczność uwzględnienia kontekstu historycznego nadała jej charakter podwójnie nostalgiczny. Przedstawia ona z jednej strony świat wyparty przez cywilizację industrialną, z drugiej ukazuje świat utracony na skutek wojennego kataklizmu. Dwoistość ta zdecydowała o specyfice wystawy - w miejsce "raju utraconego" społeczeństw od wieków związanych z ziemią powstał nowy porządek, nie tylko wskutek zmian cywilizacyjnych, ale również z powodu gwałtu historii na naturalnym rytmie przemian, jakim zwykle podlegają osiadłe społeczności wiejskie. - [Fragm. tekstu Iwony Karwowskiej "Ojczyzna wielu..."]

SPIS TREŚCI

I. WYSTAWA Ojczyzna wielu

1. Iwona Karwowska, "Ojczyzna wielu... Przemiany kulturowo-etniczne na Pomorzu Zachodnim w XX wieku" - wystawa w Muzeum Narodowym w Szczecinie

2. Ewa Kimak, Wystawa "Ojczyzna wielu..." Przemiany kulturowo-etniczne na Pomorzu Zachodnim w XX wieku w ścieżce edukacyjnej Muzeum Narodowego w Szczecinie

3. Dorota Baumgarten-Szczyrska, "Drzewo genealogiczne mojej rodziny"

4. Krystyna Milewska, "Z ziemią krążymy..." Poszukiwania według ks. Jana Twardowskiego

II. DZIADOWO jako przedmiot badań etnograficznych i element wystawy

1. Iwona Karwowska, Polskie osadnictwo w Dziadowie w latach 1945-1958 i aktualny układ demograficzny na podstawie badań prowadzonych w latach 90. XX wieku

2. Kurt Dröge, Ariane Karbe, Byli mieszkańcy Dadow po 1945 roku - przestrzenie życia i wspomnień

III. SEMINARIUM Pomorze - ojczyzna wielu - europejskie wyzwanie (30.04.2003)

1. Iwona Karwowska, Etnografia na Pomorzu Zachodnim z perspektywy wystawy w Muzeum Narodowym w Szczecinie

2. Kurt Dröge, Odejść - pozostać - przybyć. Historie życia mieszkańców i przedmiotów z Dziadowa/Dadow

3. Waldemar Kopczyński, Sit tibi terra levis! - etnograficzna refleksja nad zwyczajami pogrzebowymi we wsi Dziadowo, gm. Gryfice

4. Kazimierz Kozłowski, Polityczne uwarunkowania wysiedlenia Niemców i polskiego osadnictwa na Pomorzu Zachodnim

5. Janusz Mieczkowski, Kwestia zachowania tożsamości etnicznej a struktury organizacyjne mniejszości narodowych na Pomorzu Zachodnim

6. Stanisław Jankowiak, Ucieczka, wypędzenie, wysiedlenie Niemców z terenu Pomorza Zachodniego

7. Katrin Steffen, Wysiedlenia Niemców z Pomorza Zachodniego w świetle dokumentów i na tle polskiej polityki narodowościowej

Lisaweta von Zitzewitz, Oblicza współczesnych stosunków polsko-niemieckich

IV. ZUSAMMENFASSUNGEN

V. SPIS ILUSTRACJI

zob. w.bibliotece.pl

Status dostępności:

Czytelnia dla Dorosłych

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. 94(438).083 PZ [Czytelnia dla Dorosłych] (1 egz.)

Strefa uwag:

Uwaga ogólna

Publikacja wydana z okazji wystawy "Ojczyzna wielu..." w Muzeum Narodowym w Szczecinie w dniach 28.06-2002 - 31.03.2005.

Uwaga dotycząca języka

Streszczenia niemieckie.