Unia Europejska w przededniu Brexitu
/ redaktorzy Jacek Barcik, Magdalena Półtorak ; autorzy Jacek Barcik, Katarzyna Cichos, Łukasz Dawid Dąbrowski, Anastazja Gajda, Marcin Górski, Justyna Gumuła-Kędracka, Michał Mędrzak, Adriana Kalicka-Mikołajczyk, Agnieszka Kastelik-Smaza, Monika Kawczyńska, Sabina Kubas, Piotr Łubiński, Sylwia Majkowska-Szulc, Michał Pośpiech, Rafał Poździk, Magdalena Półtorak, Marcin Rulka, Marek Rzotkiewicz, Jacek Skrzydło, Arkadiusz Stempin, Barbara Stępień, Tomasz Szela, Olga Śniadach, Robert Tabaszewski, Kinga Wernicka.
-
Warszawa : Wydawnictwo C. H. Beck, 2018.
-
XXI, [1], 321 stron ; 22 cm.
(Monografie Prawnicze)
Planowane wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej w marcu 2019 r. jest przedmiotem szczególnej obawy dla licznych zwolenników procesu integracji europejskiej. Stanowi niewątpliwie ogromne prawne, społeczne, ekonomiczne, finansowe wyzwanie tak dla samej Unii, jak i Zjednoczonego Królestwa. Po raz pierwszy w historii UE dochodzi do wystąpienia państwa z jej grona członkowskiego, co istotne przy tym, jednego z jej największych krajów o wielkim potencjale. Brexit jest niewątpliwie poligonem doświadczalnym integracji europejskiej, może także stać się szansą i punktem zwrotnym pogłębienia procesu integracji. Mimo upływającego terminu na negocjacje akcesyjne (Traktat o Unii Europejskiej przewiduje w art. 50 dwuletni okres negocjacyjny) nadal nie jest jasny ostateczny kształt rozwiązań prawnych, jakie będą obowiązywać po ewentualnym Brexicie. Tym bardziej potrzebna jest w tym zakresie pogłębiona refleksja naukowa. (...) Monografia jest pokłosiem konferencji naukowej pt. "Od kryzysu finansowego do Brexitu. Unia Europejska w przebudowie", zorganizowanej przez Katedrę Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego Uniwersytetu Śląskiego, w Katowicach. Publikacja adresowana jest do szerokiego grona odbiorców. Może służyć pomocą dla prawników - praktyków, zwłaszcza w zakresie dotyczącym polityk związanych z rynkiem wewnętrznym UE. Kierowana jest także do środowiska akademickiego - naukowców i studentów, mogąc stać się cenną pomocą dydaktyczną. Wreszcie, zalecana jest politologom i politykom, tak by poprzez refleksję mogli lepiej rozumieć mechanizmy rządzące Unią Europejską i przygotować nasze państwo na nadchodzący Brexit.
SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów
Notatki o autorach
Słowo wstępne od redaktorów
CZĘŚĆ I
EWOLUCJA USTROJU UNII EUROPEJSKIEJ
Rozdział 1
Refleksje o Brexicie na tle secesji południowych stanów USA w latach 1860-1861 - JACEK SKRZYDŁO
Rozdział 2
Niemieckie "Ordnung" dla Europy czyli status quo ante - propozycje niemieckie reformy Unii Europejskiej po Brexicie - ARKADIUSZ STEMPIN
-Wprowadzenie
-Reformy w zakresie unii walutowej
-Propozycje niemieckie w przezwyciężeniu kryzysu migracyjnego
-Polityka bezpieczeństwa
Rozdział 3
Problem prędkości, czy utraty kierunku - cele dzisiejszej UE a idea powstania Wspólnot - KATARZYNA CICHOS
-Wprowadzenie
-Proces integracji UE
-Identyfikacja kryzysów na tle idei powstania WE
-Biała Księga i propozycje rozwiązań wyjścia z kryzysu
CZĘŚĆ II
UNIA EUROPEJSKA A GOSPODARKA I FINANSE
Rozdział 4
Od kryzysu ekonomicznego na świecie do kryzysu politycznego w Unii Europejskiej na przykładzie opodatkowania handlu na Węgrzech i w Polsce - SYLWIA MAJKOWSKA-SZULC
Rozdział 5
Prawo pomocy państwa jako narzędzie ograniczania kompetencji wyłącznych państw członkowskich UE w świetle wybranych decyzji Komisji w dziedzinie podatków bezpośrednich - MAREK RZOTKIEWICZ
-Wprowadzenie
-Rola i miejsce Komisji w systemie instytucjonalnym UE w ogólności oraz w dziedzinie prawa pomocy państwa w szczególności
-Delimitacja wyłącznych kompetencji Unii w dziedzinie prawa pomocy państwa oraz wyłącznych kompetencji państw członkowskich w innych dziedzinach
-Podział w prawie UE podatków na podatki pośrednie i bezpośrednie
-Analiza podjętych przez Komisję decyzji w sprawach węgierskich oraz w sprawie polskiego podatku od sprzedaży detalicznej
-Podsumowanie
Rozdział 6
Próba uregulowania rynku instrumentów finansowych jako odpowiedź Unii Europejskiej na globalny kryzys finansowy - TOMASZ SZELA
-Wprowadzenie
-Pojęcie "pakiet regulacyjny MiFID II"
-Implementacja pakietu MiFID II do polskiego prawa rynku kapitałowego
-Charakter prawny nowych regulacji
-Podsumowanie
Rozdział 7
Nowe regulacje dotyczące ochrony interesów finansowych Unii Europejskiej - MICHAŁ POŚPIECH
-Wprowadzenie
-Geneza
-Dyrektywa o zwalczaniu za pomocą prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii Europejskiej
-Porównanie z Konwencją PIF
-Podsumowanie
CZĘŚĆ III
UNIA EUROPEJSKA A JEDNOSTKA
Rozdział 8
Karta Praw Podstawowych UE jako living instrument - MARCIN GÓRSKI
-Wprowadzenie
-Relacje pomiędzy Kartą i Konwencją
-Rzeczywisty wpływ wykładni ETPC dotyczącej Konwencji na wykładnię Karty
-One way ticket? Czy redukcyjna wykładnia Konwencji może spowodować redukcję gwarancji przyznanych przez Kartę?
-Rzeczywiste bezpośrednie stosowanie jako warunek uznania Karty za living instrument
-Podsumowanie
Rozdział 9
Cechy obywatelstwa europejskiego w kontekście Brexitu - JACEK BARCIK
-Wprowadzenie
-Problem istnienia więzi personalnej obywatela europejskiego z UE
-Wzajemność
-Akcesoryjność i zależność
-Podsumowanie
Rozdział 10
Prawo do głosowania obywateli Unii Europejskiej - MARCIN RULKA
-Wprowadzenie
-Uwagi ogólne
-Zasada powszechności wyborów w prawie UE
-Konsekwencje wyroku TS w sprawie Devilgne - wybory do Parlamentu Europejskiego
-Wybory lokalne
-Propozycje rozszerzenia prawa do głosowania obywateli UE
-Podsumowanie
Rozdział 11
Odpowiedzialność odszkodowawcza UE jako prawo podstawowe - nowe tendencje w orzecznictwie TSUE - MONIKA KAWCZYŃSKA
-Wprowadzenie
-Prawo do odszkodowania jako prawo podstawowe - relacja pomiędzy art. 340 ak. 2 TfUE a art. 41 ak. 3 KPP UE
-Nowe tendencje w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości
-Podsumowanie
Rozdział 12
Brexit a swoboda przepływu osób z polskiej perspektywy - SABINA KUBAS
Rozdział 13
Prawo pacjenta europejskiego do bezpieczeństwa osobistego - ROBERT TABASZEWSKI
-Wprowadzenie
-Źródła prawa pacjenta do bezpieczeństwa osobistego
-Konstrukcja prawa pacjenta do bezpieczeństwa osobistego
-Podsumowanie
Rozdział 14
Brexit a reforma rozporządzenia Bruksela II bis - JUSTYNA GUMUŁA-KĘDRACKA
-Wprowadzenie
-Reforma rozporządzenia Bruksela II bis
-Stosowanie Brukseli II bis w stosunkach polsko-brytyjskich
-Przegląd możliwych rozwiązań
CZĘŚĆ IV
UNIA EUROPEJSKA A SPOŁECZEŃSTWO
Rozdział 15
Działania Unii Europejskiej w zakresie ochrony ludności przed klęskami żywiołowymi i katastrofami spowodowanymi przez człowieka - ANATAZJA GAJDA
-Wprowadzenie
-Geneza i rozwój współpracy w dziedzinie ochrony ludności do czasu wejścia w życie
-Ochrona ludności po wejściu w życie Traktatu z Lizbony
-Unijny mechanizm ochrony ludności
-Podsumowanie
Rozdział 16
Przemyt migrantów drogą morską a kryzys migracyjny w Europie - BARBARA STĘPIEŃ
-Wprowadzenie
-Zarys problemu
-Ramy prawne
-Handel ludźmi w kontekście przemytu migrantów
-Nexus: Przemyt migrantów a prawo morza
-Modus operandi przemytników
-Podsumowanie
Rozdział 17
Imigranci na unijnym rynku pracy. Stosowanie przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku obywateli państw trzecich - AGNIESZKA KASTELIK-SMAZA
-Wprowadzenie
-Podstawowe zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
-Objęcie przepisami o koordynacji obywateli państw trzecich
-Warunki stosowania przepisów o koordynacji
-Skutki restrykcyjnej wykładni art. 1 rozporządzenia 1231/2010
-Podsumowanie
Rozdział 18
Prawo i polityka UE wobec uchodźczyń w dobie kryzysu - azylowe gender mainstreaming czy (tylko) pobożne życzenie? - MAGDALENA PÓŁTORAK
-Wprowadzenie
-Geneza i rozwój systemu azylowego UE - zarys zagadnienia
-Wpływ kryzysu migracyjno--uchodźczego na reformę CEAS a kwestia płci
-Podsumowanie
CZĘŚĆ V
POLITYKI WEWNĘTRZNE UNII EUROPEJSKIEJ
Rozdział 19
Budowa wspólnego rynku usług telekomunikacyjnych w Unii Europejskiej - wybrane zagadnienia prawne - ŁUKASZ D. DĄBROWSKI
-Wprowadzenie
-Rozwój unijnych uregulowań prawnych
-Charakter źródeł unijnego prawa telekomunikacyjnego
-Zakres unijnych regulacji
-Podsumowanie
Rozdział 20
Wsparcie ochrony własności przemysłowej w ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej - RAFAŁ POŹDZIK, KINGA WERNICKA
-Wprowadzenie
-Integracja gospodarcza w Unii Europejskiej a ochrona własności przemysłowej
-Unijna pomoc w przedmiocie ochrony własności przemysłowej
-WRF 2007-2013
-WRF 2014-2020
-Podsumowanie
Rozdział 21
Znaczenie soft law w unijnym porządku prawnym. Kilka uwag z opiniami naukowymi EFSA w tle - OLGA ŚNIADACH
-Wprowadzenie
-Kategorie soft law w prawie unijnym
-Systematyka soft law w doktrynie prawa unijnego
-Opinie EFSA - jeden z przykładów unijnego soft law
-Podsumowanie
CZĘŚĆ VI
DZIAŁANIA ZEWNETRZNE UNII EUROPEJSKIEJ
Rozdział 22
Brexit i jego wpływ na kształt współpracy państw członkowskich w obszarze Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony - ADRIANA KALICKA-MIKOŁAJCZYK
-Wprowadzenie
-Europejski plan działań w sektorze obrony
-Europejski Fundusz Obrony
-Stała współpraca strukturalna
-Podsumowanie
Rozdział 23
Kwestia ochrony praw człowieka i prawa humanitarnego w toku operacji wojskowych UE - PIOTR ŁUBIŃSKI
-Wprowadzenie
-Co to jest wspólna polityka bezpieczeństwa i obrony?
-Prawa człowieka w WPBiO
-Prawo humanitarne a WPBiO
-ROE w operacjach UE
Rozdział 24
Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa - czy jednak minister? - MICHAŁ HĘDRZAK
-Wprowadzenie i krótki rys historyczny
-WP po zmianach wprowadzonych TL
-Faktyczne funkcjonowanie WP
-Podsumowanie
